SCREENEN?
WIJ NEMEN 
GEZONDHEID SERIEUS!

Logo BVO

WAT IS MIJN CONCRETE VRAAG? WAT MEET DEZE TEST OF SCREENING PRECIES?

Wat verwacht je van een screeningstest? Wil je gewoon weten of je gezond bent? Of heb je een vermoeden dat je een bepaalde ziekte hebt of dat je een verhoogd risico loopt om die te krijgen? Weet je zeker dat de test daarover uitsluitsel kan geven? 

Geen enkele screeningstest kan met zekerheid bepalen of je al dan niet gezond bent. Een niet-afwijkend resultaat betekent dat er wellicht niets aan de hand is. Een afwijkend resultaat geeft aan dat er waarschijnlijk wel een probleem is. Een screeningstest levert je echter nooit volledige zekerheid op. Een screeningstest kan aangeven dat je gezond bent, terwijl dat niet het geval is. Het resultaat is dan vals-negatief. Omgekeerd kan het resultaat van een screeningstest afwijkend zijn, terwijl je toch gewoon gezond bent. Het resultaat is dan vals-positief.

Dit geldt ook bij test die je zelf kan afnemen (zelftest). De nauwkeurigheid of betrouwbaarheid van een test die je zelf afneemt, en waarvan je het resultaat zelf afleest, is doorgaans kleiner dan tests die worden afgenomen of afgelezen door een professional. Het is dus belangrijk dat je de betekenis van het resultaat van een zelftest goed begrijpt: Onnauwkeurigheid betekent dat het testresultaat verkeerd of ‘vals’ kan zijn (vals-negatief of vals-positief). Wil je wél zekerheid dan vraag je best advies aan je arts.

Als je klachten hebt of, bijvoorbeeld, vermoedt dat je een bepaalde ziekte hebt of dat er iets anders aan de hand is, dan is het beter dit te bespreken met een arts. Die kan dan samen met jou nagaan wat de meest geschikte manier is om het probleem duidelijk vast te stellen. 

Als je klachten hebt en je toch voor een zelftest kiest, dan raadpleeg je bij een positief resultaat best een arts om het resultaat te bevestigen of te verfijnen. Als de zelftest negatief is, terwijl de klachten aanhouden, besef dan dat het resultaat vals-negatief kan zijn. Ook dan is advies van een arts aangeraden. 

Ook als je geen klachten hebt, sluiten een negatief of niet-afwijkend resultaat niet helemaal uit dat je ziek bent, dit noemen we vals-negatieven. Het resultaat kan je m.a.w. dus ook een vals gevoel van veiligheid geven. In geval van een besmettelijke ziekte, zoals Covid-19, kan die onterechte geruststelling ervoor zorgen dat je de voorzorgsmaatregelen minder nauwgezet opvolgt en eventueel onbewust toch anderen besmet. 

De meeste zelftests meten slechts één factor. Om het resultaat van een dergelijke test juist te beoordelen, moeten doorgaans ook andere risicofactoren in rekening worden gebracht. Zo kan bijvoorbeeld een zelftest je globale cholesterolgehalte meten, maar om je risico op hart- en vaatziekten te bepalen, is de verhouding tussen de verschillende soorten cholesterol in je bloed veel belangrijker. Een bloedonderzoek via je arts verdient daarom de voorkeur. Bovendien zijn er nog tal van andere factoren die je risico op hart- en vaatziekten mee bepalen, zoals je gewicht, je leefstijl en je familiegeschiedenis.

Vrouw aan de zee
Vrouw geniet van de natuur

IK BEN OK OMDAT IK ER HEEL VROEG BIJ WAS

Vr
Vrouw geniet van de natuur
Vrouw tijdens wandeling
Logo BVO

TV SPOT

handje
Youtube thumb
Icon video play

Steeds meer bedrijven en organisaties in Vlaanderen bieden screeningsonderzoeken aan om bepaalde gezondheidsrisco’s of ziekten, zoals een te hoge cholesterol of bepaalde vormen van kanker, op te sporen nog voor er klachten zijn. Zo’n screening lijkt een goed idee, want tijdig opsporen van risico's of ziekten kan doorgaans erger voorkomen en de kans op genezing verhogen. Maar niet elk screeningsonderzoek is per definitie zinvol of kwalitatief. Screenen heeft voordelen, maar meestal ook nadelen. 

Lees meer

Title icon

NIEUWS

Icon news